Gemilerde rüzgâr istikametini ölçen aletlere rüzgâr (Jirüet )oku denir. Rüzgâr şiddetini (hız) ölçen aletlere anemometre adı verilir. Ancak bugün birçok anemometre jiruet’le birleştirilerek hem şiddet hem de yön gösterir şekilde yapılmakta ve bu birleşik cihaza da anemometre denmektedir.
Anemometre iki ayrı üniteden oluşur. Biri gemide yüksek bir yere konan ve rüzgâr yönü ile süratini tespit eden açık alan ünitesi, diğeri gemi köprüüstüne konan tespit edilen yön ve sürati gösteren kapalı alan ünitesidir. Eski cihazlarda köprüüstü ünitesi biri sürat biri de yön gösteren iki ayrı göstergeden oluşurdu. Bugün ise bu cihazlar yerlerini sadece yön ve sürati değil aynı zamanda başka değerleri de hesap edip onları da gösteren tek göstergeli elektronik cihazlara bırakmıştır.
Bugünkü elektronik anemometrelerden, üretici firmaya da bağlı olmakla birlikte
aşağıdaki değerleri de öğrenebiliriz.
Ø O anki rüzgâr şiddeti
Ø O anki rüzgâr yönü
Ø Beafour taksimatı ile o anki rüzgâr şiddeti
Ø Cihaz sıfırlandığından itibaren ölçülen en fazla rüzgâr şiddeti
Ø Alarm kurulmuş olan en fazla rüzgâr şiddeti
Ø Alarm kurulmuş olan en az rüzgâr şiddeti
Ø Alarm kurulmuş olan en büyük rüzgâr açısı
Ø Alarm kurulmuş olan en küçük rüzgâr açısı
Burada önemli bir nokta, eğer bu cihaz gemi GPS cihazına bağlı değil veya bağlanamaz ve onunla koordineli çalışmıyor veya çalışamaz ise buradan alacağımız rüzgâr değerleri nispi, yani gemiye göredir. Klasik anemometreler ile bugün kullanılan elektronik anemometrelerin çoğunluğunun da GPS cihazı ile koordineli çalışma imkanı olmadığından genelde gemi anemometrelerinden sadece nispi değerler elde ederiz. Ancak bizim tespitlerimizi jurnale kayıt edebilmemiz ve meteorolojik tahminler ile gemi manevraları yapabilmemiz için hakiki rüzgâr yön ve süratine ihtiyacımız vardır.
