0 Üye ve 2 Ziyaretçi konuyu incelemekte.

*

    O. B.

Teknemizin Motoru ve Pervanesi Doğru mu?
« : Kasım 17, 2009, 21:29:31 »
Teknemizin motorundan veya pervanenin performansından memnun değilsek nasıl bir değişiklik yapacağız veya  teknemizi kendimiz yapıyorsak motor ve pervane seçimini nasıl  yapacağız?

Eğer tekne sahibiysek, öncelikle hem motorun hem de pervanenin performansını test etmemiz gerekir.

Bu amaçla tekne normal yüklüyken denize çıkmalıyız. Motoru yeteri kadar ısıttıktan sonra tam yol vererek motorun max RPM değerine çıkıp çıkmadığını gözlemlemeli ve max RPM'deki tekne hızını ölçmeliyiz.

Dizel motorun max rpm değerini motor kataloğundan bulmalıyız. Tam yol verdiğimizde 3 durumla karşılaşabiliriz :

1. Max RPM motor kataloğunda verilenden fazladır
2. Max RPM motor kataloğunda verilenden azdır
3. Max RPM motor kataloğunda verilene eşittir

Tekne hızı ölçümünden de üç sonuç çıkabilir :

1. Tekne hızı max "hull speed" değerinden fazladır
2. Tekne hızı  max "hull speed" değerinden azdır
3. Tekne hızı max "hull speed" değerine eşittir

Yukarıdaki her iki ölçümün de 1 ve 2 nolu sonuçları istenmeyen durumlardır ve düzeltilmesi gerekir. İstenmeyen bu durumların ise yalnzca iki sebebi vardır :

1. Yanlış motor gücü
2. Yanlış pervane seçimi

Bir teknenin gerekli güç ve pervane hesapları teorik olarak karmaşık ta olsa pratik olarak geliştirilen bazı amprik yaklaşımlar kullanılarak ve  çok az hata yaparak bir sonuca ulaşmak mümkündür ve biz de bunu yapacağız.

Bir teknenin max hızı (Max "hull speed")

                       v = 2.43*(LWL)1/2

olup LWL  metre cinsinden su hattı boyu, v ise knot cinsinden max tekne hızıdır.

Benim teknemin su hattı boyu kataloğunda 7.72 metre olarak verildiğine göre max hızı

                  v = 2.43*(7.72)1/2 = 6.75 knot olarak bulunur.

Şimdi bu hızı verecek motor gücünü bulalım.

               CP = S/(LWL)1/2
               HP = CP*D

olup, CP güç katsayısı, S tekne hızı (km/saat), LWL su hattı boyu (metre), HP horsepower, D deplasman(ton) dur.

Benim teknem için

             CP = 12.5/7.721/2 = 4.5
             HP = 3.8*4.5 = 17.1 HP

Pratikte yukarıda bulduğumuz bu değer rüzgarsız ve dalgasız bir su için geçerli olduğundan diğer koşulları da göz önüne alarak %20 oranında arttırmamız gerekir.

Sonuç olarak benim teknem için gerekli güç

            HP = 1.2* 17.1 = 20.5 HP tir.

Şu anda teknemde takılı motor 27 HP olduğuna göre demek ki teknede gereğinden fazla güç var demektir.

Pervaneler piyasada iki sayının çarpımı ile adlandırılırlar. Mesela 16x12 inch gibi.

İlk sayı pervane çapını diğeri ise pervane adımını (pitch) vermektedir.

Resimleri görebilmek için üye olmalısınız. Üye Ol veya Giriş Yap
Resimleri görebilmek için üye olmalısınız. Üye Ol veya Giriş Yap

Şekilde de görüldüğü gibi adım pervanenin bir turunda teknenin aldığı yoldur. Su eğer katı cisim olsaydı teknenin gerçekte aldığı yol pervane adımına eşit olacaktı ancak su bir sıvı olduğu için bir miktar kayma gerçekleşir ve tekne pervanenin bir adımından daha az yol alır. Bu kayma %35 ile %45 arasında değişmektedir.

Pervanenin max motor hızında ne kadar hızla döndüğünü bulmamız için şanzımanın tahvil oranını bulmamız gerekir. Bu değer yine teknenin veya şanzımanın kataloğundan bulunmalıdır.

Benim teknemde sail drive vardır ve tahvil oranı 1:2.62 dir.

Motorum Yanmar 3GM30C olup max RPM 3400 dür.

Bu durumda max motor gücünde pervane 3400/2.62 = 1290 rpm hızla dönecektir.

***devam edecek***
« Son Düzenleme: Haziran 17, 2016, 08:26:09 Gönderen: Hakan Erim »


*

    O. B.

Ynt: Teknemizin Motoru ve Pervanesi Doğru mu?
« Yanıtla #1 : Kasım 18, 2009, 10:42:05 »
Pervanemizin dönme hızını bulduktan sonra sıra çapını hesaplamaya geldi.

Resimleri görebilmek için üye olmalısınız. Üye Ol veya Giriş Yap
Resimleri görebilmek için üye olmalısınız. Üye Ol veya Giriş Yap


Yukarıdaki grafikten 1290 rpm ve 27 HP için pervane çapını 16 inç olarak buluruz.

Çapını bulduğumuz bu pervanenin bizim teknemize monte edilip edilemeyeceği de önem kazanacaktır.

Aşağıdaki şekillerde gösterilen montaj şekillerinde pervane etrafındaki A,E ve C harfleri ile gösterilen boşlukların en az pervane çapının %20 si kadar olması gerekir.

Resimleri görebilmek için üye olmalısınız. Üye Ol veya Giriş YapResimleri görebilmek için üye olmalısınız. Üye Ol veya Giriş Yap


***devam edecek***
« Son Düzenleme: Haziran 17, 2016, 08:30:05 Gönderen: Hakan Erim »


*

    O. B.

Ynt: Teknemizin Motoru ve Pervanesi Doğru mu?
« Yanıtla #2 : Kasım 18, 2009, 11:56:32 »

Pervanemizin çapını hesapladıktan sonra adımını da(pitch) bulmamız gerekir.

Normal şartlarda pervane adımını üretici firmalara hesaplatmak en iyisidir. Fakat, kolaylık olması açısından ben burada bir yaklaşımda bulunacağım.
Teknemizin max hızını 6.75 knot olarak hesaplamıştık. Bu hız 208.35 metre/dak ya tekabül eder.

Yani teknemiz bir dakikada 208.35 metre gidebilir. Pervanemiz ise bir dakikada 1290 devir döndüğüne göre  pervane adımı (pitch)  208.35/1290 = 0.16 metre olacaktır. Kaymayı göz önüne alarak bu miktarı %45 arttırmamız gerekeceği için kullanmammız gereken pervane adımını

0.16*1.45=0.232 m = 9.13 inch olarak buluruz.

Sonuç olarak pervanemizin 16x10 olması halinde motor, tekne gövdesi kombinasyonuna uyum sağlayacağı sonucuna varabiliriz.

Şimdi test sonuçlarının nasıl yorumlanacağına bakalım.

Tam yol motor testinde eğer  motorumuz , üstündeki pervane ile max dönme hızına  ulaşamıyorsa pervane adımı  fazla , max hızı dönme hızını geçiyorsa pervane adımı az demektir.

Pratikte pervane üzerindeki  300 ila 400 rpm,  2 inç pervane adımına denk gelir. Yani eğer tam yol testinde motorumuz max rated rpm değerinin 300 rpm altında kalıyorsa pervane adımını 2 inç azaltmak gerekecektir.

Pervaneyi boyutlandırdıktan sonra kaç kanatlı olacağına da karar vermek gerekecektir. Yelkenli teknelede genellikle 2 veya 3 kanatlı pervaneler kullanılmakta. 3 kanat 2 kanata göre yelken seyrinde %5 civarında hız kaybına sebep olmaktadır.

Seçimi şöyle yapacağız : Marina manevralarında kontrol çok önemli değil benim için yelken seyrindeki hız önemlidir diyorsanız 2 kanat, benim için manevralarda kontrol daha önemli yelken seyrindeki hız kaybına razıyım diyorsanız 3 kanat pervane seçmelisiniz.

Sonuç : Yarışçılar 2 kanat, gezginler 3 kanat.

Not : Karaya alınca ilk işim pervanemi ölçmek olacak Resimleri görebilmek için üye olmalısınız. Üye Ol veya Giriş Yap


*

    N. B.

Ynt: Teknemizin Motoru ve Pervanesi Doğru mu?
« Yanıtla #3 : Kasım 18, 2009, 12:00:14 »
Çok güzel bir yazı Barut Korsanım. Ellerinize sağlık.


*

    O. B.

Ynt: Teknemizin Motoru ve Pervanesi Doğru mu?
« Yanıtla #4 : Kasım 18, 2009, 12:20:12 »
Bu yazıyı, KIŞA MERHABA ETKİNLİĞİNDE benden bu konuda bir yazı yazmamı isteyen Cem Gür Korsan'a ithaf ediyorum.

*

    M. B.

Ynt: Teknemizin Motoru ve Pervanesi Doğru mu?
« Yanıtla #5 : Kasım 18, 2009, 12:44:16 »
Sn Orhan Korsanım,

bir mühendis olarak yazılarınızı ilgi ile izliyorum. Hem bilgilerimi tazeliyor, hemde yeni bilgiler ediniyorum.

Çok teşekkürler.
*

    E. O.

Ynt: Teknemizin Motoru ve Pervanesi Doğru mu?
« Yanıtla #6 : Kasım 18, 2009, 13:25:02 »
Orhan Hocam sağolun çok güzel bir bilgi aktarımı oldu yine...
Benim önerim, bu bilgileri word dokümanı olarak veya başka bir şekilde geko kütüphanesine koymak mümkün mü? (bu ve diğer tüm teknik konuları ayrı ayrı dosyalayalım)
*

    M. E.

Ynt: Teknemizin Motoru ve Pervanesi Doğru mu?
« Yanıtla #7 : Kasım 18, 2009, 13:29:56 »
Orhan Korsan a çok teşekkürler...

Eyüp Korsana kesinlikle katılıyorum, mutlaka arşivlenmeli...
Öncesinde PDF dosyası haline getirip, ya Gekopedia ya ya başka bir yere yerleştirilimeli
*

    N. B.

Ynt: Teknemizin Motoru ve Pervanesi Doğru mu?
« Yanıtla #8 : Kasım 18, 2009, 13:33:35 »
Bu güzel referans için çok teşekkürler.

*

    A. Ç.

Ynt: Teknemizin Motoru ve Pervanesi Doğru mu?
« Yanıtla #9 : Kasım 18, 2009, 13:36:28 »
Öncelikle teşekkürler. Hatırlanması gereken önemli bir ayrıntı:

Motorun ürettiği güç (beygir gücü = HP ) ile şaft gücü ayrı değerlerdir. Moturn ürettiği beygir gücünün bir kısmı şarj. su pompası, şanzıman kayıpları, diğer sürtünmeler nedeni ile kaybolur. Bu kayıp motor gücünün 1/3 gibi yüksek değerlere ulaşabilir. Pervane hesaplarında şaft beygir gücü dikkate alınarak hesaplama yapılması daha güvenilir olur.
*

    O. B.

Ynt: Teknemizin Motoru ve Pervanesi Doğru mu?
« Yanıtla #10 : Kasım 18, 2009, 13:55:01 »
İltifatlarınız için teşekkürler.

Ahmet Korsan yine ihmal ettiğim bir konuya temas etti. Teşekkür ediyorum.

Yazıda verilen ve pervane çapını hesaplamaya yarayan grafikte güç için BHP kullanılacaktır. BHP "Brake Horse Power" anlamına gelir. Yani, motorun volanına fren yapıp durdurmak istiyorsunuz diyelim. İşte bu iş için gereken güçtür. Bu güç motor çıkışında olduğu için su pompası, alternatör gibi kayıpları içine alır.
Bazı motor kataloglarında BHP değeri de verilmektedir.

Bu yazıları istediğiniz gibi arşivleyebilirsiniz. Ben yapamam çünkü yok Resimleri görebilmek için üye olmalısınız. Üye Ol veya Giriş Yap Ne varsa burada.
« Son Düzenleme: Kasım 18, 2009, 13:55:27 Gönderen: Orhan Barut »
*

    C. G.

Ynt: Teknemizin Motoru ve Pervanesi Doğru mu?
« Yanıtla #11 : Kasım 18, 2009, 14:00:23 »
Orhan Korsan teşekkürler. Bütün bu çabalarının "Gekopedia" bölümünde arşivlenmesi gerekiyor. Görev MODlarındır
*

    m.

Ynt: Teknemizin Motoru ve Pervanesi Doğru mu?
« Yanıtla #12 : Kasım 18, 2009, 14:30:42 »
Link de hangisi pervanem diye bir site var...

Bağlantıları görebilmek için üye olmalısınız. Üye Ol veya Giriş Yap
*

    C. G.

Ynt: Teknemizin Motoru ve Pervanesi Doğru mu?
« Yanıtla #13 : Kasım 18, 2009, 14:36:15 »
Deneyimlerimden biliyorum. Pervanecilerin sizin için bilgisayardan çıkardıkları pervanelere çok da güvenmeyin.
*

    Ö. E.

Ynt: Teknemizin Motoru ve Pervanesi Doğru mu?
« Yanıtla #14 : Kasım 18, 2009, 14:41:10 »
Orhan korsan ellerinize, emeğinize sağlık... Acaba yanlış bildiğim bir şey mi diye soruyorum:

v = 2.43*(LWL)1/2 formülünde ben LWL'nin yarısı değil kare kökü alınır diye biliyordum...