0 Üye ve 1 Ziyaretçi konuyu incelemekte.

*

    D. E.

Fizikçi Gözüyle Denizcilik Kavramları
« : Mayıs 23, 2019, 02:14:20 »
Bu başlık altında özellikle çok tartışmalı, üzerinde mutabakata varılamamış, her kafadan bir ses çıkan konular üzerine kendi bakış açımı ve anlayışımı paylaşmaya çalışacağım. Çark etkisi ile başlıyorum.

-----------------------------------------

Pervane Çekme Etkisi (çark etkisi)

Bu etki tornistanda teknenin kıçını bir tarafa atması olarak biliniyor yaygın olarak. Sebep olarak ise anlatılan şey pervanenin suyu sadece baş kıç hizasında değil yana doğru da belli bir miktar ittirmesi olarak anlatılıyor. Bu anlatım doğru ama çok yüzeysel. Biraz daha derinine inelim ve soru cevap şeklinde yapalım:

Soru: Pervanenin bir kanadı suyu bir tarafa diğer kanadı da öteki tarafa ittirmeyecek mi her zaman? O zaman bu sağa ve sola ittirme birbirini dengelemeyecek mi?

Cevap: Güzel soru. Dengelemeyecek. Çünkü pervanede suyu sağa atan kanat sola atan kanat ile aynı derinlikte olmuyor.

Soru: Doğru ama bunun derinlikle ne ilgisi var ki?

Cevap: Derinlik basıncı (ve dolayısıyla su yoğunluğunu) etkiliyor. Misal olarak pervane tornistanda arkadan bakan biri için saat yönünün tersine dönüyorsa daha derindeki  kanat suyu sancağa, yukardaki kanat iskeleye ittiriyor ama sancağa ittiren kanat daha derinde (yani yoğunluğu yüksek olan suda) çalıştığı için bu işi daha "verimli" yapıyor. Dolayısıyla totalde sancağa ittirme ortaya çıkıyor ve etkiye tepki prensibinden kıç iskeleye kaçıyor.

Bağlantıları görebilmek için üye olmalısınız. Üye Ol veya Giriş Yap

Soru: Anladım. O zaman bundan belli sonuçlar çıkarmak adına pervanenin çapının buna etkisi olacağını söyleyebilir miyiz? Ne kadar büyük pervane o kadar derinlik farkı, o kadar güçlü çark etkisi mantığıyla yani...

Cevap: Evet söyleyebiliriz! Bunu zaten herkes söylüyor ama kimsenin söylemediği birşey daha var. O da pervanenin kendisinin su seviyesinden ne kadar derine yerleştirildiği.

Soru: Nasıl yani? Bu niye etkiliyor çark etkisini?

Cevap: Pervane yüzeye yakınsa aşağıdaki kanat ile yukarıdaki kanat arasında daha büyük bir "nispi" basınç farkı var da ondan. Misal; yüzeye yakın bir pervanede fark 1:2 olabilirken aynı pervaneyi daha derine koysanız bu fark 4:5 gibi oluyor bu da totaldeki etkiyi azaltıyor.

Soru: Bu da tamam. Peki hepsi bundan mı ibaret ?

Cevap: HAYIR! Çok önemli ve yine kimsenin fazla konuşmadığı bir etki daha var. Pervanenin kanatları yukarıda ve aşağıda iken suyu sağa ve sola atmasından konuştuk şimdiye kadar. Peki pervanenin kanatları sağda ve solda iken bir taraftan suyu yukarı diğer taraftan da aşağı doğru ittirmeyecek mi?

Soru: Bir dakika kafam karıştı. Deminki sağa sola ittirme etkisinden farklı birşey mi söylüyorsun?

Cevap: Farklı değil BAMBAŞKA bir şey söylüyorum. Pervane suyu sadece sağa ve sola değil, kanatları yanlardayken yukarı ve aşağı da ittiriyor.

Soru: Eee? Bunun çekmeye ne etkisi var.

Cevap: Belki daha büyük bir etkisi var çünkü su bir taraftan doğrudan gövdeye çarparken diğer taraftan derine savrulup hiçbir yere çarpmıyor. Gövdeye çarpan su gövdenin kavisli yapısından gövdeyi yalayarak yana doğru yönleniyor ve yine etkiye tepkiden bu da bir çekme etkisi yaratıyor. (Bunu su seviyesinde bir değişim olarak da tasvir eden var aşağıdaki şekildeki gibi)

Bağlantıları görebilmek için üye olmalısınız. Üye Ol veya Giriş Yap

Soru: Düşündüğümden de karışıkmış.

Cevap: Daha bitmedi üstelik. Pervanenin teknenin kütle merkezine (kemere hattına) ne kadar yakın olduğu da önemli. Şaftlı teknelerde olduğu gibi pervane kıça yakınsa bu iki etkinin döndürme momentleri de fazla oluyor. Sail drive gibi kemere hattına yakınsa döndürme momenti zayıflıyor.

Soru: Kapıyı kolundan itip açmanın kolay olması, menteşeye yakın yerden ittirip açmanın zor olması gibi mi?

Cevap: Evet. Daha güzel bir örnek bulamazdım.

Soru: Teşekkürler, hepsini bir toparlayabilir miyiz?

Cevap: Evet, tornistanda kıç atma olgusu ÜÇ MEKANİZMA altında toplanabilir.

1. Pervanenin kanatları düşeydeyken suyu sağa ve sola farklı oranlarda itmesi. Bunun fiziksel sebebi ise derinlik farkı.
(Pervanenin çapının bu mekanizmanın büyüklüğüne etkisi var, pervanenin su kesiminden ne kadar aşağı yerleştirildiğinin de buna etkisi var. Dikkat ederseniz sail drive bu açıdan da avantajlı çünkü pervane şaftlı teknelere göre daha derinde, dolayısıyla nispi basınç farkı da az)

2. Pervanenin kanatları yataydayken suyu bir taraftan yukarı bir taraftan aşağı ittirip gövdeye çarpmasının yarattığı su seviyesindeki değişme ve kıçın daha "alçakta kalan" tarafa kayması.
(Şimdi bu mekanizmanın etkisinde salma ve gövde yapısı devreye giriyor. Pervane bazı omurga salmalarda olduğu gibi gövdeye yakın hatta "gömülü" ise etki de büyük, sail drive yine avantajlı çünkü pervane gövdeye nispeten uzak. Deplasmanlı teknelerin bundan daha çok etkilendiği de genel bir argüman olarak söylenebilir.)

3. Pervanenin kemere hattına olan uzaklığı. 1. ve 2. mekanizma kaynaklı çekmeyi büyüten, hatta iyice görünür hale getiren şey de bu belki de. Kısaca döndürme momenti yani.... Sail drive'ın bu açıdan rahatlığını zaten söylemiştik.


*

    M. Ö.

Ynt: Fizikçi Gözüyle Denizcilik Kavramları
« Yanıtla #1 : Mayıs 23, 2019, 08:18:01 »
Elinize sağlık Doğan korsan.



*

    M. Y.

Ynt: Fizikçi Gözüyle Denizcilik Kavramları
« Yanıtla #2 : Mayıs 23, 2019, 08:27:11 »
Sokratik tartışma tadında harika bir yaklaşım. Konuya ne kadar vakıf olduğunuz belli. Elinize emeğinize sağlık.


*

    H. E.

Ynt: Fizikçi Gözüyle Denizcilik Kavramları
« Yanıtla #3 : Mayıs 23, 2019, 10:12:39 »
He, hee... Klasik iki sorumu bir kez daha dillendirmek için ortam oluşmuş. Bugüne kadar hakkında onbinlerce sayfa okuyup cevap veremediğim meşum iki sorumu bir kez daha sorayım:


1- Rüzgar yelkene nasıl etkiyor da tekne ileri gidiyor (Yelken bombe yapıyor da kanat profili de üstten giden hava daha uzun yol şeettiriyor da hücum kenarı, çıkış kenarı Bernoulli şaapmış da lafları boş. Gerçek fiziksel kanıt bilen varsa yazsın. Kuantum fiziği ve Sicim teorisine kadar gidiyor çünkü bence iş)?

2- Isınan hava genleşir, yükselir, yoğunluğu azalır.. Soğuk hava dibe çöker, yoğunluğu artar. Yüksek basınç soğuk havanın yeryüzüne çökmesiyle oluşur. Alçak basınç ise sıcak havanın yeryüzünden uzaklaşması ile. Rüzgar havanın alçak basınç tepelerinden yüksek basınç çukurlarına yuvarlanması ile oluşur. Bu sırada dünya da döndüğünden Coriolis şeyi nedeniyle elini yumruk yap da baş parmak... falan. Peki yüksek basınç iyi hava, sıcak hava demek diye kabul ediyoruz da yüksek basıncın olduğu yerde soğuk hava olması gerekmiyor mu? Nasıl oluyor da oluyor?


*

    D. E.

Ynt: Fizikçi Gözüyle Denizcilik Kavramları
« Yanıtla #4 : Mayıs 23, 2019, 10:19:33 »
Bağlantıları görebilmek için üye olmalısınız. Üye Ol veya Giriş Yap
He, hee... Klasik iki sorumu bir kez daha dillendirmek için ortam oluşmuş. Bugüne kadar hakkında onbinlerce sayfa okuyup cevap veremediğim meşum iki sorumu bir kez daha sorayım:


1- Rüzgar yelkene nasıl etkiyor da tekne ileri gidiyor (Yelken bombe yapıyor da kanat profili de üstten giden hava daha uzun yol şeettiriyor da hücum kenarı, çıkış kenarı Bernoulli şaapmış da lafları boş. Gerçek fiziksel kanıt bilen varsa yazsın. Kuantum fiziği ve Sicim teorisine kadar gidiyor çünkü bence iş)?

2- Isınan hava genleşir, yükselir, yoğunluğu azalır.. Soğuk hava dibe çöker, yoğunluğu artar. Yüksek basınç soğuk havanın yeryüzüne çökmesiyle oluşur. Alçak basınç ise sıcak havanın yeryüzünden uzaklaşması ile. Rüzgar havanın alçak basınç tepelerinden yüksek basınç çukurlarına yuvarlanması ile oluşur. Bu sırada dünya da döndüğünden Coriolis şeyi nedeniyle elini yumruk yap da baş parmak... falan. Peki yüksek basınç iyi hava, sıcak hava demek diye kabul ediyoruz da yüksek basıncın olduğu yerde soğuk hava olması gerekmiyor mu? Nasıl oluyor da oluyor?

Bu hafta finaller filan yoğun olacak bayağı, hepsi aklımda olan şeyler, yavaş yavaş yazacağım...

Bu arada hafta sonu barınakta ne tarafa çekiyor tornistanda diye sormuştun ben de sail drive bu demiştim, bu yukarıda anlattığımı kastediyordum.  Resimleri görebilmek için üye olmalısınız. Üye Ol veya Giriş Yap

*

    S. Ç.

Ynt: Fizikçi Gözüyle Denizcilik Kavramları
« Yanıtla #5 : Mayıs 23, 2019, 10:25:31 »
Doğan korsanın bilimsel yazıları,beynimizdeki çarklarıda çalıştırıyor iyi oluyor..Resimleri görebilmek için üye olmalısınız. Üye Ol veya Giriş Yap kafamızdaki çark çalışınca sağamı,solamı çektiriyor bilemem..Resimleri görebilmek için üye olmalısınız. Üye Ol veya Giriş Yap

Facebook da IF diye bir sayfa düşüyor bazen..belki görmüşünüzdür..enteresan şeyler gösteriyor görselli..
Dünya ikiye bölünürse ne olur,ay dünyaya yaklaşırsa başımıza neler gelir,dünya dönüşü diğer tarafa olursa çölleşme ve deniz problemleri..vs.vs..
« Son Düzenleme: Mayıs 23, 2019, 10:27:32 Gönderen: Serdar Çırak »
*

    H. E.

Ynt: Fizikçi Gözüyle Denizcilik Kavramları
« Yanıtla #6 : Mayıs 23, 2019, 10:31:37 »
Bağlantıları görebilmek için üye olmalısınız. Üye Ol veya Giriş Yap


Bu arada hafta sonu barınakta ne tarafa çekiyor tornistanda diye sormuştun ben de sail drive bu demiştim, bu yukarıda anlattığımı kastediyordum.  Resimleri görebilmek için üye olmalısınız. Üye Ol veya Giriş Yap

Benim tekne de saildrive ve fazla bir çekme yok bana göre ama zorlarsan tornistanda sancağa çekiyor diyebiliyoruz.
*

    O. B.

Ynt: Fizikçi Gözüyle Denizcilik Kavramları
« Yanıtla #7 : Mayıs 23, 2019, 10:43:55 »
Bir de pervane düzleminin su yüzeyi ile yaptığı açı var.
Pervane şaftı aşağı doğru eğimli ise kanatların üst tarafı alt taraftan daha fazla yol kateder. Bu sebeple üst taraf daha fazla itki kuvveti yaratır.

Bağlantıları görebilmek için üye olmalısınız. Üye Ol veya Giriş Yap
*

    O. B.

Ynt: Fizikçi Gözüyle Denizcilik Kavramları
« Yanıtla #8 : Mayıs 23, 2019, 10:53:29 »
Bence bir de "açısal momentumun sakınımı" diye bir kavram var. Yani dönen bir pervane bağlı olduğu cisimde bir dönme etkisi yaratır. Helikopter havadayken kuyruk pervanesi çalışmazsa kendi ekseni etrafında döner. Aynı durum tekne pervanesinde de oluşuyor. Ama etkisi ne kadardır bilemem.

Bağlantıları görebilmek için üye olmalısınız. Üye Ol veya Giriş Yap
*

    S. Ç.

Ynt: Fizikçi Gözüyle Denizcilik Kavramları
« Yanıtla #9 : Mayıs 23, 2019, 10:58:31 »
Hep merak etmişimdir..
Bir şafta arka arkaya iki pervane takılırsa ne olur..
Nasılsa şaft dönüyor..itme gücü artarmı..
« Son Düzenleme: Mayıs 23, 2019, 10:59:40 Gönderen: Serdar Çırak »
*

    D. E.

Ynt: Fizikçi Gözüyle Denizcilik Kavramları
« Yanıtla #10 : Mayıs 23, 2019, 10:59:52 »
Bağlantıları görebilmek için üye olmalısınız. Üye Ol veya Giriş Yap
Bir de pervane düzleminin su yüzeyi ile yaptığı açı var.
Pervane şaftı aşağı doğru eğimli ise kanatların üst tarafı alt taraftan daha fazla yol kateder. Bu sebeple üst taraf daha fazla itki kuvveti yaratır.

Bağlantıları görebilmek için üye olmalısınız. Üye Ol veya Giriş Yap

Ancak bu tekne yürümeye başladıktan sonra kendini gösterme fırsatı bulabilen bir şey. (Görseldeki silindirler bunu anlatıyor, yani gittiği mesafe boyunca oluşan durumu.) Tekne yürümeye başladıktan sonra zaten dümen de dinleyecektir. Benim odaklandığım şey teknenin ilk tepkisi, yürümeye başlamadan etkin süreçler.
*

    D. E.

Ynt: Fizikçi Gözüyle Denizcilik Kavramları
« Yanıtla #11 : Mayıs 23, 2019, 11:01:59 »
Bağlantıları görebilmek için üye olmalısınız. Üye Ol veya Giriş Yap
Bence bir de "açısal momentumun sakınımı" diye bir kavram var. Yani dönen bir pervane bağlı olduğu cisimde bir dönme etkisi yaratır. Helikopter havadayken kuyruk pervanesi çalışmazsa kendi ekseni etrafında döner. Aynı durum tekne pervanesinde de oluşuyor. Ama etkisi ne kadardır bilemem.

Bağlantıları görebilmek için üye olmalısınız. Üye Ol veya Giriş Yap

Fizik forumlarından bir tanesinde bu konuya değinilmişti, çok hafif bir yan yatırma söz konusu evet. Görsel bununla çok ilgili değil ancak.
« Son Düzenleme: Mayıs 23, 2019, 11:03:28 Gönderen: Doğan Erbahar »
*

    D. E.

Ynt: Fizikçi Gözüyle Denizcilik Kavramları
« Yanıtla #12 : Mayıs 28, 2019, 12:05:25 »
VOLTALAMANIN FİZİĞİ

Daha önce bu konu hakkında birşeyler yazmıştım. Bir babanın veya vincin veya koç boynuzunun etrafına halat voltaladığınızda en önemli şey TUR SAYISIDIR ve ağırlığı taşıma etkisi yarıçaptan bağımızdır. Sadece ne kadar döndüğünüz önemli...

Bugün eski üniversiteme uğradım, labda arkadaşlar yardım etti sağolsunlar küçük bir video çekerek deneyini yaptım. Şuradan erişilebilir:



Videonun linkinde de bu işin teorisi anlatılıyor, ipin üzerindeki gerilim sarma açısının ve sürtünme katsayısının çarpımı ile değişiyor... çok sezgisel birşey değil... 

Önemli bir nüans videoda da bahsettim: ipin yüzeye iyi tutunabilecek kadar oturduğunu varsayıyoruz bunun için. Kalın bir halatı orantısız derecede ince bir vince sarıp bunun olmasını beklemek olmaz...


*

    E. Ç.

Ynt: Fizikçi Gözüyle Denizcilik Kavramları
« Yanıtla #13 : Mayıs 28, 2019, 17:16:25 »
Elinize sağlık, harika olmuş.

Çark etkisinde acaba pervane geometrisi de rol oynar mı? Mesela sabit kanatlı pervaneden "feathering" max prop pervaneye geçtiğimde çekme çok azaldı. Geri verdiğimizde kanatlar dönüyor ve pervanenin hücum kenarı (suya ilk vuran taraf, sanırım böyle anılıyordu) ileride de geride de aynı kalıyor.

*

    D. E.

Ynt: Fizikçi Gözüyle Denizcilik Kavramları
« Yanıtla #14 : Mayıs 28, 2019, 17:41:58 »
Bağlantıları görebilmek için üye olmalısınız. Üye Ol veya Giriş Yap
Elinize sağlık, harika olmuş.

Çark etkisinde acaba pervane geometrisi de rol oynar mı? Mesela sabit kanatlı pervaneden "feathering" max prop pervaneye geçtiğimde çekme çok azaldı. Geri verdiğimizde kanatlar dönüyor ve pervanenin hücum kenarı (suya ilk vuran taraf, sanırım böyle anılıyordu) ileride de geride de aynı kalıyor.

Bunu gündeme getirdiğiniz için teşekkürler Erkan kaptanım, aşağıdaki linkin 14 numaralı maddesi olduğunu söylüyor.  Sebep olarak da dediginiz gibi sabit pervanelerde tornistanda yanlış hücum kenarı ile suyu kestiğini söylüyor.

Bağlantıları görebilmek için üye olmalısınız. Üye Ol veya Giriş Yap

Tam hesaplamalı akışkan mekaniği mevzuları bunlar, beklenmedik yerden sürpriz çıkabiliyor...

Ekleme: şaftlı mı sail drive mı Erkan kaptanım bir de onu soracaktım, merak ettim
« Son Düzenleme: Mayıs 28, 2019, 17:50:53 Gönderen: Doğan Erbahar »