0 Üye ve 2 Ziyaretçi konuyu incelemekte.

*

    H. E.

Baş dümeni
« : Eylül 04, 2008, 09:58:25 »
Uçarı'nın yeni direği takılınca artık rüzgar gülü de çalışmaya başladı. Ancak sistemin kalibre edilmesi gerekiyor. Bunun için de en az 15 knot esen rüzgarda tekneye her biri yaklaşık 2 dk. süren 360 derecelik iki tur attırmak ve sonra doğrudan rüzgarüstüne gidip kalibrasyon menüsünde "wind offset" değerini 000 dereceye getirmek gerekiyor. Marina içinde bir iki kez bunu yaptım. Ancak 15 knot rüzgar bayağı iyi bir rüzgar ve zaten tornistanda benim istediğim yere değil kendi istediği yere giden Uçarı bir de bu rüzgarı yiyince tamamen özerk bir yapıya kavuştu. Rastgele herhangi bir teknenin üstüne düşüp sonra ellerimle tutup çekerek yerine sokabildim.
Bu telaş ve karmaşayı sonradan düşünürken aklıma şöyle bir fikir geldi. Sizlere bir danışayım, tartışalım istedim:
Şimdi tornistanda teknenin kumandası neden zorlaşıyor? Tekne su altı formunun yapım amacının tam tersi yöne gitmek istediğimiz için. Herşey tersine dönüyor. Tam ters olarak en önde dümen palası onun arkasında pervane kalıyor ve kontrol azalıyor. Normalde pervane suyu geriye palaya doğru itiyor, pala da bu suyu yönlendirerek teknenin manevra yapmasını sağlıyor. Ama artık pervane suları paladan uzaklaştırıyor, gariban pala sadece pervanenin çektiği suların yerine gelen suları yönlendiriyor. Bu arada teknenin burna göre ağır kıçını taşıyor ve pervane dönüş etkisiyle de boğuşuyor. Bu sorunu aşmak için ne yapılıyor? Teknenin öbür ucuna (başa) manevra pervanesi konuyor. Bu sayede teknenin kıçındaki pervane-pala ikilisinin suları yönlendirme etkisi teknenin başında taklit ediliyor. Peki amaç suları yönlendirmekse biz pervane yerine harbi yönlendirici dümen palasını teknenin başına taşısak. Mesela rüzgar dümenlerinde palanın üstüne takılan, tekneyi değil palayı çeviren  minik flaplar gibi bir parçayı, biraz irice bir flap veya küçük bir dümen palasını teknenin başında kullansak. Bu baş palası normal ileri seyirde, teknenin baş-kıç doğrultusunda sabit dursa, pruvanın bir uzantısı gibi olsa olmaz mı? Hatta belki bazen ileri seyirde de işe yarayabilir. Dar açılı dönüşlerde (şamandıra dönüşü gibi) işe yaramaz mı?

Tabi fikir bu, bir defa ortaya döktün mü kafada durduğu gibi durmuyor. Daha sonra şöyle bir yöne de gelişti bu fikir; Belki başa pala yerine teknenin her iki bordasına su hattına paralel minik flaplar konabilir. Küçük şişme bot veya deniz yatağını kulaçla sevkederken avuçlarınızla nasıl döndürdüğünüzü hatırlarsanız aynı şekilde bir flapı indirip diğerini kaldırarak tekneyi ileri yada geri giderken hızla döndürebilirsiniz. Tornistanda iki flapı da indirip tekneyi pontona vurmadan hızla yavaşlatabilirsiniz. Benzer flapları kıç aynaya koyup tekne ileri giderken de aniden yavaşlatabilirsiniz.

Teknik çizimlere geçmeden biraz tartışalım istedim ama umarım kafamdakileri anlatabilmişimdir. Baş dümeninin çapaya ve zincire çapariz vermesi yukarı çekilebilen pala vb. yöntemlerle kolaylıkla aşılabilir.
Ne dersiniz?
« Son Düzenleme: Eylül 04, 2008, 11:20:30 Gönderen: Hakan Erim »


*

    C. G.

Ynt: Baş dümeni
« Yanıtla #1 : Eylül 04, 2008, 10:58:24 »
Tam omurgalı teknelerin neden tornistanda dümen dinlemediğini çözmüşsün Hakan Korsan. Tabii bu durumda "Teorik" çözüm de üretmişsin. Süper .....
Gerek baş tarafa uygulanacak dümen palası ve gerekse bordalara monte edilecek flaplar gerçekten çok yaratıcı. Ama bunu pratikte nasıl uygulayacağız iyice bir düşünmek gerek.
Başa konacak dümen palası için bir başka sorun da bodoslamanın kavisli formu. Bu form pek çok şeyi de uygulamaktan alıkoyacaktır.

En basit ve palyatif yöntem ise tornistan verildiğinde bir elemanın baş üstüne gidip uygun boyda bir boyna küreği ile tekneyi yönlendirmesi. Tabi ekstra ekip gerekiyor. Kürek boyunun da önemi var. Mesela böyle bir kürek yapılıp gönder gibi çarmıhlardan birine bağlanabilir. Sadece tornistan manevrada baş bodoslamaya monte edilecek yarım ay yatağının içinde çalışır. sonra tekrar yerine bağlanır.

Biraz daha düşünelim bakalım.


*

    M. E.

Ynt: Baş dümeni
« Yanıtla #2 : Eylül 04, 2008, 11:46:11 »
çok ilgimi çekti.
bakalı konversasyon nasıl gelişecek? merakla bekliyorum )))


*

    A. Ç.

Ynt: Baş dümeni
« Yanıtla #3 : Eylül 04, 2008, 12:17:51 »
Fikir güzel de bir kaç eksik var. Dümen palası üzerinden geçen suyun miktarına göre tekneyi kumanda eder. İleri giderken pervane suyu dümenin üstünden geçeceği için tekne iyi dümen dinler. Tornistanda ise dümenin üstünden geçen su sadece teknenin hızı kadardır. Bu nedenle özellikle omurga salmalı tekneler tornistanda iyi dümen dinlemez. Yani dümenin yeri değil üzerinden geçen su önemlidir. Başa bir dümen koyduğunuzda üzerinden geçen su yine pervane suyu olmayacaktır, bu nedenle çok başarılı olmasını beklemiyorum. Tornistanda pervanenin başına doğru koyulacak bir dümen dah çok kontrol sağlayabilir.


*

    A. E.

Ynt: Baş dümeni
« Yanıtla #4 : Eylül 04, 2008, 12:48:36 »
tamam buldum. Basa da bir motor + pervane koyarsak sorun cozulur  Resimleri görebilmek için üye olmalısınız. Üye Ol veya Giriş Yap

AtesK (zihni sinir korsan)

*

    H. E.

Ynt: Baş dümeni
« Yanıtla #5 : Eylül 04, 2008, 12:59:28 »
Bağlantıları görebilmek için üye olmalısınız. Üye Ol veya Giriş Yap
...Tornistanda pervanenin başına doğru koyulacak bir dümen dah çok kontrol sağlayabilir.

Hımm bu da iyi fikir. Ancak pervanenin o tarafında sadece dibe doğru boşluk var. Hemen pervanenin arkasında (ya da pruvaya doğru) şaft, yukarıya doğru da teknenin gövdesi var.

Ben baş bodoslamaya saplanacak bir sağlam çatala takılacak bir pala düşündüm. Hatta kakıç ucuna bile takılabilir. Gondolcular gibi baş bodoslamadan aşağı sallandırıp yön verdirebilir. Ancak Cem Gür korsanın dediği gibi ikinci bir kişiye ihtiyaç var.

Bugünkü izolasyon ve üstün yapıştırıcılar sayesinde tekne bordasındaki flaplar en etkin yöntem olabilecek gibi duruyor.
*

    N. Ö.

Ynt: Baş dümeni
« Yanıtla #6 : Eylül 04, 2008, 13:27:22 »
IPS lazım sana, ama önce buzdolabı ve otopilot mu lazım, haaa annadım seni:)
*

    E. Ç.

Ynt: Baş dümeni
« Yanıtla #7 : Eylül 04, 2008, 16:06:44 »
ne demiş atalar: En kolay kara baştan kara. Herhalde çoğu uzun omurgalı tekneyle geziyorlardı Resimleri görebilmek için üye olmalısınız. Üye Ol veya Giriş Yap
baştaki palanın manevra pervanesi kadar etkin olacağını düşünmemek gerekir, teknenin yolu düşünce palanın momenti azalıyor ama baş pervanesi sıfır hızda bile etkin.

flaplar güzel fikir, hem de seyirde yalpalık görevi görürler, ama onlar da tekne üzerinde yol ister, yoksa moment yaratamaz. Bir de hareketli olacaklarından, al sana bir sızdırmazık problemi daha.

Yine de siz yapın biz de bir görelim bakalım  Resimleri görebilmek için üye olmalısınız. Üye Ol veya Giriş Yap
« Son Düzenleme: Eylül 04, 2008, 16:08:16 Gönderen: Erkan Çaylı »
*

    H. E.

Ynt: Baş dümeni
« Yanıtla #8 : Eylül 04, 2008, 21:20:34 »
Bağlantıları görebilmek için üye olmalısınız. Üye Ol veya Giriş Yap
...
flaplar güzel fikir, hem de seyirde yalpalık görevi görürler, ama onlar da tekne üzerinde yol ister, yoksa moment yaratamaz. Bir de hareketli olacaklarından, al sana bir sızdırmazık problemi daha.

Yine de siz yapın biz de bir görelim bakalım  Resimleri görebilmek için üye olmalısınız. Üye Ol veya Giriş Yap
Vay işte böyle gazlara hiç dayanamam. Kek gibi atlarım üstüne. Uçarı'yı batırtcaksınız yani bana...
*

    H. Z.

Ynt: Baş dümeni
« Yanıtla #9 : Eylül 04, 2008, 22:39:01 »
Bağlantıları görebilmek için üye olmalısınız. Üye Ol veya Giriş Yap
ve zaten tornistanda benim istediğim yere değil kendi istediği yere giden Uçarı bir de bu rüzgarı yiyince tamamen özerk bir yapıya kavuştu.

Uçarı gene kendi istediği yere gidiyor tornistanda. Şanslısın! Çünkü Maşallah alıp başını gidiyor.

Bende ciddi ciddi düşündüm ne yapılabilir diye. Hatta şu elektrikli dıştan takma motor fikrini bile yazdım çizdim ama olmadı. Sonuçta vardığım kanı ve çözüm "Bow Thruster"diye bir alet icat etmek oldu. Ama zaten gavur çoktan yapmış.

Selahattin abi son günlerde romorkörlerdede kullanılan bir sistem üzerinde çalışıyor. Pervane yerine tazzikli su ile çalışıyor. Önümüzdeki günlerde kendi teknesine uygulayacak. Bakalım 4 gözle bekliyorum.
*

    H. E.

Ynt: Baş dümeni
« Yanıtla #10 : Eylül 05, 2008, 07:45:35 »
Bağlantıları görebilmek için üye olmalısınız. Üye Ol veya Giriş Yap
...Selahattin abi son günlerde romorkörlerdede kullanılan bir sistem üzerinde çalışıyor. Pervane yerine tazzikli su ile çalışıyor. Önümüzdeki günlerde kendi teknesine uygulayacak. Bakalım 4 gözle bekliyorum.

Öyle hazır kitler de var. Çok iyi çalışıyorlarmış. Suyu bir bordadan alıp diğer bordaya atıyor. Ama bu tür zamazingolar için tekne bordasında delik açman gerekiyor. Netameli işler.
*

    A. Ç.

Ynt: Baş dümeni
« Yanıtla #11 : Ekim 26, 2008, 11:23:39 »
daha önce uygulanmış ve sonuç alınmış bir uygulama:

Pervane çevresine iki parçalı bir silindi takılıyor. Bu silindir konrrol edilebliyor. Sistem olarak jet motorlarının fren sistemine benziyor. Silindir yarılarını hareket ettirip pervane suyunun önüe set çektiğinizde tornistan bile yapabliyorsunuz. Bir yarıyı hareket ettirerek tornistanda pervane suyunu iskele veya sancağa doğru çevirebiliyorsunuz. Böylece tekne tornistanda iken pervane etrafındajki slindir yarılarını hareket ettirerek iskele veya sancağa dönüyor. Bir zamanlar bir mühendis abimiz kavramalı bir motora uygulamıştı. Tekne dümenünü iptal etmişti. Bu yarı silidirler yardımıyla hem dümen tutuyor hem tornistan yapabiliyordu. 
*

    Ö. E.

Ynt: Baş dümeni
« Yanıtla #12 : Ekim 26, 2008, 20:44:38 »
İlginç bir fikirmiş sahiden...

biraz daha pratik olacak bir öneri: Bir önce ki teknem Sundancer da da benzer sorunlar yaşardım ve çözüm olarak şöyle bir şey bulmuştum. Tornistanda Sundecer kıçını sancağa atardı, bu çekmeyi azaltmak için tornistana başladığım zaman; 1,5-2 metrelik bir ipe bağlanmış, 10 litrelik bir kovayı çarmıklara bağlayıp iskele tarafından denize atardım.

Bu yöntemi hem tek başına uygulayabilirsin, hem de uçarı, sundancer'a göre daha hafif bir tekne olduğu için daha iyi bir sonuç alabilirsin.
*

    H. A.

Ynt: Baş dümeni
« Yanıtla #13 : Ekim 27, 2008, 13:21:16 »
Peki bu "Bow Thruster" ya da baş pervane nasıl çalışır ve tekneye nasıl bir manevra rahatlığı sağlar bilen var mı? Mesela bir tekne U dönüşünü diyelim ne kadar bir alanda yapabilir baş pervaneli ve pervanesiz?
*

    A. Ç.

Ynt: Baş dümeni
« Yanıtla #14 : Ekim 27, 2008, 13:34:41 »
Baş pervanesi teknenin gidiş yönüne dik monte edilmiş bir pervanedir. Yani başta su altında teknenin gövdesine bir delik açılır ve pervane monte edilir. Bu pervane iskele veya sancağa doğru çalıştırılabilir. Teknenin normal pervanesi ile birlikte kullanıldığında tekneyi neredeyse olduğu yerde çevirebilir. Özellikle dar alanlarda yanaşma ve ayrılmada, teknenin başını kontrol ettiği için, büyük kolaylık sağlar. Teknelerde motor gücü ve dümen kıçta olduğu için teknenin kıçını iskele veya sancağa doğru hareket ettirmek kolaydır. Ancak teknenin başı kontrol edilemez. Baş pervanesi teknenin başının da iskele veya sancağa doğru hareket ettirilebilmesini sağlar.