« önceki sonraki »
Sayfa: [1]   Aşağı git

0 Üye ve 1 Ziyaretçi konuyu incelemekte.

*

    D. E.

Ana yelken ile eğlendirmek
« : Mayıs 06, 2018, 00:25:39 »
Daha önce bu forumda faça flok tartışması esnasında ustalardan farklı şeyler okuyunca bu konuyu kafaya takmıştım. Geçen rüzgarlı havada çıkınca kendim tecrübe ettim ve tereddüdüm kalmadı. Arz etmek isterim:

Sadece ana yelken ile tekneyi eğlendirmek mümkün müdür? Evet mümkün. Hatta faça flok yapmaktan bile kolay. (Özkan Gülkaynağın kitabında çizdiği şema doğru. O tartışmada kafa karıştıran husus dümenin orsa alabanda basılı olması idi kanımca. Benim tecrübemde dümeni ne orsaya ne de diğer tarafa basmak gerekiyor zira tekne  dümene cevap vermiyor.) Sadece kasılı bir ana yelken ve hızını kaybetmiş bir tekne bu hale düşüyor kendiliğinden.

İşin fiziği (benim sloop teknede) şu şekilde işliyor:

1. Yelkensiz ve motorsuz tekne bir yere demirli veya bağlı değilse kafayı rüzgardan açma temayülünde. Hem aero dinamiği hem hidro dinamiği bu şekilde tasarlanmış, kafayı sürüklendiği yöne çevirmek istiyor kayık.

2. Kütle merkezi direk düşeyine denk geliyor. Aksi olsa zaten ciddi stabilite problemi olur. Dolayısı ile döndüğü zaman direk "etrafında" dönüyor her zaman.

3. Ana yelken direğin kıç tarafında kaldığı için fazla kasıldığında kanat modundan çıkıp paraşüt moduna geçiyor ve rüzgara tuttuğu alan direğin kıç tarafında kaldığından dolayı tekneyi direk "etrafında" rüzgara döndürmeye çalışıyor.

İşte denge bu şekilde oluşuyor: Kafa fazla açıldığında fazla arkaya basan yüzey alanı kafayı rüzgara çeviriyor. Çok rüzgara dönerse de eksik yüzey alanı ve kayığın doğal rüzgardan kaçma temayülü kafayı açıyor.

4. Dümenin fazla bir etkisi yok. Faça floktaki "orsa alabanda" mantığına aşina olanlar için bu biraz şaşırtıcı gelebilir ancak benim tecrübem bu şekilde oldu. Hatta çok acemilik zamanlarımda yanlışlıkla bu konuma düşüp nasıl çıkarım diye dümeni kafayı açacak şekilde alabanda bastığımda bile tekne bana mısın demedi. (Bu duruştan çıkmak için tek yapılması gereken şey ana yelkeni tam boşlamak. Tekne hemen kafayı açıyor ve istediğiniz zaman yelkeni tekrar doldurarak yelken yapmaya başlayabiliyorsunuz.)

15 knot havada gps hızı 1-1,5 knot gösterirken niye dümen dinlemiyor diye chartplottera baktım tekne tamamı ile rüzgar altı borda üzerine kayıyordu. O yüzden dümenin bir etkisi yok. Bir ihtiyat tedbiri olarak orsa alabanda basılabilir belki. Hatta bırakacak olsam ben de böyle bırakırım muhtemelen.

Peki türkçe terminoloji olarak buna ne diyeceğiz? Heave to ingilizcede bu ihtiyacı karşılıyor ama türkçe olarak nasıl tasvir etmek lazım? Faça flok desek olmaz ne terslemiş bir yelken var ne de flok. Orsa alabanda da dediğim gibi elzem değil. Eğlendirmek kelimesini ilk duyduğumdan beri seviyorum. Barbaros Hayreddin Paşa'nın gazavatında da geçiyor sadun boroda da. O yüzden heave to yerine eğlendirmek kullanmak daha mantıklı geliyor bana. Hem de İngilizce kelimeden kaçınmış oluruz.

Son birkaç gözlem ve düşünce olarak bu duruşta benim tekne faça floktan biraz daha rüzgara doğru dengede kaldı.  30-40 derce gibi bir açıda. Ana yelkeni kasarsanız denge açısı daralıyor boşlarsanız artıyor. (Çok boşlarsanız bir noktada artık yelken yapmaya başlarsınız ve eğlendirmeden çıkmak istemiyor sadece açıyı artırmak istiyorsanız işte o zaman dümeni orsa alabanda basmak gerekli olabilir.)

Faça floktan en önemli farkı ise teknenin üzerinde yol olmaması. (Sürüklenme var ama yol yok)

Rüzgar üstü bordamda oluşan tertemiz süt liman türbülansı da gözlemleme şansım oldu. Dolayısı ile dalgalardan kaçınmak için aynı faça floktaki gibi etkindi.

Internette "heave to mainsail only" diye aratınca sonuçlar hatta bir iki video da çıkıyor. Bir dahaki sefere video çekip paylaşırım bu başlık altında.

Selamlar
Kayıtlı

*

    H. E.

Ynt: Ana yelken ile eğlendirmek
« Yanıtla #1 : Mayıs 06, 2018, 14:17:55 »
Çok açıklayıcı. Şimdi taşlar yerine oturdu.  Yaşasın fizik!

Sent from my MI 6 using Tapatalk

Kayıtlı

*

    S. E. S.

Ynt: Ana yelken ile eğlendirmek
« Yanıtla #2 : Mayıs 06, 2018, 18:55:13 »
Dogan Reisim cok doyurucu bir izahat olmus, elinize saglık.. Hakkaten Ozkan Reis' in kitabında okudugumdan bu yana kurmaya calısıyordum, sizin tecrube ettiginiz haliyle muhtemelen Marmara sartlarında ana yelkenin moment etkisi teknenin kafa acma istegini dengeleyecektir. Yine mantık yurutunce, tahminen daha sert havalarda terse alınmıs bir flok, ana yelkenin artan moment etkisini dengelemek icin gerekli olabilir.. Sizi tecrubenizde ozellikle ruzgar ustu bordada turbulansı gozlemlemis olmanız cok ilgi cekici, ilk fırsatta ben de bir deneme yapmayı istiyorum..

Kolaylıklar dilerim..
Kayıtlı

*

    D. E.

Ynt: Ana yelken ile eğlendirmek
« Yanıtla #3 : Mayıs 06, 2018, 19:37:14 »
Bağlantıları görebilmek için üye olmalısınız. Üye Ol veya Giriş Yap
Dogan Reisim cok doyurucu bir izahat olmus, elinize saglık.. Hakkaten Ozkan Reis' in kitabında okudugumdan bu yana kurmaya calısıyordum, sizin tecrube ettiginiz haliyle muhtemelen Marmara sartlarında ana yelkenin moment etkisi teknenin kafa acma istegini dengeleyecektir. Yine mantık yurutunce, tahminen daha sert havalarda terse alınmıs bir flok, ana yelkenin artan moment etkisini dengelemek icin gerekli olabilir.. Sizi tecrubenizde ozellikle ruzgar ustu bordada turbulansı gozlemlemis olmanız cok ilgi cekici, ilk fırsatta ben de bir deneme yapmayı istiyorum..

Kolaylıklar dilerim..

Sağolun Sertaç Kaptanım, aşağıdaki videoda rüzgar 20'lerde diyor. Tek camadan varmış bu vaziyette anayelkende. 30'lara çıktığında çift camadanla tutabiliyormuş. O da benzer şeyler söylüyor dümen hususunda yok veya minimal ön hareket var diyor, kemere hattında kayıyormuş kayık. Özkan Kaptan da ağır havalarda kullanabildiğini belirtmiş kitabında.



Esasında bunu tecrübe ettikten sonra anladım ki faça flokta da kritik olan şey anayelken esasında. Hem tekne hem flok kafayı açmaya çalışıyor, yegane dengeleyici unsur ana yelkenin döndürmesi (ve/veya ileri hareketi + orsa alabanda.) Hava ağırlaşınca flok eklemektense ana yelkeni küçültmeyi göz önüne alırım ben de muhtemelen.

Geçenlerde hafif rüzgarda devasa genoam + ana yelkenimle faça flok denediğimde 80 derecede kaldım rüzgara. Dalga büyüdüğünde bu çok da mantıklı bir açı değil. Genoayı muhakkak küçültmek veya komple sarmak gerekebilir.

Tek çıkmanın avantajı, rezil olacağım biri olmadığı için istediğim gibi oynayabiliyorum.  Resimleri görebilmek için üye olmalısınız. Üye Ol veya Giriş Yap
Kayıtlı

*

    H. B.

Ynt: Ana yelken ile eğlendirmek
« Yanıtla #4 : Aralık 10, 2019, 16:54:52 »
Heave to posisyonu olacak sanırım. belki bu video daha yetkin görüntüler sunuyor.



Kayıtlı
*

    Ü. Ö.

Ynt: Ana yelken ile eğlendirmek
« Yanıtla #5 : Aralık 10, 2019, 22:44:49 »
Bağlantıları görebilmek için üye olmalısınız. Üye Ol veya Giriş Yap
Heave to posisyonu olacak sanırım. belki bu video daha yetkin görüntüler sunuyor.





Konuyu dağıtmak istemem ama bu teknede direk dibinde sıralı makaralar ve uzerlerinde toplamda yüzlerce metre olabilecek halat var gibi.
2:54 dk da görunuyor bir örnek.

Bu halatların amacı ne olabilir, fikri olan ve ya bir Skip Novak videosunda ne amaçla kullanıldığını gören var mı?
Kayıtlı
*

    C. A.

Ynt: Ana yelken ile eğlendirmek
« Yanıtla #6 : Aralık 10, 2019, 22:49:18 »
O yeşil halatları ''fırtınada demir nasıl atılır'' gibi adı olan bir videosunda koltuk halatı olarak kullanmıştı
Kayıtlı
*

    H. E.

Ynt: Ana yelken ile eğlendirmek
« Yanıtla #7 : Aralık 10, 2019, 23:33:10 »
Ya, çok takmayın o halatlara. Skip Novak işte... Çizmeyle gezer, her yere halat örer.  Resimleri görebilmek için üye olmalısınız. Üye Ol veya Giriş Yap
Kayıtlı
*

    Ö. T.

Ynt: Ana yelken ile eğlendirmek
« Yanıtla #8 : Aralık 11, 2019, 01:07:21 »
Her teknenin davranışı değişiktir , bu işin standardı yok .
herkesin kendi teknesinde deneyip öğrenmesi lazım eğlendirmek için ne yapması gereğini.

Mesela Haldun Karagöz hocamız da çift direk ketch armalı Amel 54 de , sadece kıçtaki mizena yelkeni ve dümeni rüzgar üstüne alabanda yaparak eğlendiriyordu tekneyi.   

Kayıtlı
*

    R. E.

Ynt: Ana yelken ile eğlendirmek
« Yanıtla #9 : Aralık 11, 2019, 12:13:51 »
Bağlantıları görebilmek için üye olmalısınız. Üye Ol veya Giriş Yap

Her teknenin davranışı değişiktir , bu işin standardı yok .
herkesin kendi teknesinde deneyip öğrenmesi lazım eğlendirmek için ne yapması gereğini.


Sanırım doğru cevap bu.

Omurga salmanın ana yelken açılınca tekneyi apaz seyir moduna getirdiğini biliyorum. Öyle olunca mutlaka dümen palası işlevsel oluyor.

Yanal sürüklenmeye omurga salma direnç oluşturduğundan biriken enerji tekneyi ileri ivmelendiriyor. İleri ivme başlayınca da dümen palasının pozisyonu önem kazanıyor.
Kayıtlı
Sayfa: [1]   Yukarı git
« önceki sonraki »