Gezgin Korsan

Makine Dairesi => Bağlanma ve Demir Yerleri, Seyir Notları => Konuyu başlatan: Recep Ertürk - Nisan 29, 2019, 00:00:58

Başlık: Açmaz, Açmaz halatı...
Gönderen: Recep Ertürk - Nisan 29, 2019, 00:00:58


Başlamadan sorayım.

Okuduğunuz kitaplarda "açmaz" veya "açmaz halatı" diye bir ifade görmüş müydünüz?
Hatta cümle içinde "açmaz halatı ile de bağlayınca sancaktan aldığımız rüzgarın tekneyi hırpalaması azaldı" fialn bir cümle okumuş muydunuz?

Ben okumadım, ya da okuduysam da hatırlamıyorum.

Forumda taradığımda misal 2014'te "açmaz halatı bağladım" türü cümlelerin kurulduğu yazılar yazılmış. Ama o zaman ya okumadım, ya anlamadım.

Bir gün deniz dönüşü mini yelkenlimi bağladım. İskele tarafıma zarif bir ahşap tekne bağlı. Sabah çıkarken de oradaydı ama başında kimse yoktu. Akşam dönüp bağlandığımda sert hava bekleniyor olduğu konuşuluyordu. Tabii ben tonoz ve koltuk halatlarını bağladım. Ama tedirginim. Lodos fırtınası batı lodos yaparsa bize zararı olmuyordu ama doğu lodos yaparsa tam da barınağın ağzından içeri vuruyordu.

O şekilde bakınırken, iskeleme bağlanmış teknede oturan benden yaşça büyük tekne sahibi "hava sertleşecek açmaz alın" dedi. Ben de "o ne demek?" diye sordum. Sakinlikle tarif etti. Onun dediği gibi de yaptım. Hem batı lodos hem doğu lodosa karşı açmaz aldım. Kafadan gelirse zaten sorun yoktu. Ya tonoz kopar ya da teknedeki koçboynuzu. Ama ikisi de ihtimal dışı gibi.

O ara tanıştık. İskele tarafıma bağlı tekne, Sıdıka idi. Sahibi de forumun üyesi olduğunu sonradan öğrendiğim Ercan Erdinç ağabeydi.
Zarif bir İstanbul beyefendisi mühendis, benim diğer tarafımdaki komşum ODTÜ'lü mühendisle beni kıskandıracak kadar iyi muhabbet ettiler. Ama ben de kendisinden çok önemli şeyler öğrendim. Sağolsun..

Bu olaydan bir-iki yıl sonra da Sıdıka'yı motoryattan yelkenli hale getirenin Öcal Korsan olduğunu öğrendim. Şaşırdım. Sevindim. Hoş duygular yaşadım. Bir de "dünya küçük" sözü aklıma geldi. Gerçekten de en olmadık yerde en olmadık tanışmalar, ilişkiler bize sürprizler hazırlıyor.

Bunları şu nedenle anlattım. Bu "açmaz bağı", "açmaz al(ma)" işini forum üyesi Ercan Erdinç ağabeyden öğrendim.

Rüzgarı bordadan aldığımız kıçtankara durumlarda bir halatı teknenin olabildiğine rüzgar üstü açığına ve rüzgar üstü baş omuzluk koçboynuzuna bağlama ve bordadan esen rüzgarın demire yüklenmesini azaltma işine "açmaz" deniyor. Açmaz almak, açmaz bağlama filan şeklinde kullanılıyor. Ya da "iskeleden açmaz al(mak)", "sancaktan açmaz al(mak)" şeklinde... (arama satırına "açmaz veya açmaz alma" yazarsanız epey bilgi çıkıyor)

Ercan ağabey sağolsun.. Bu konu vesilesiyle kendisine çok teşekkür ederim.

Ne diyordu Balıkçı? "Ey denizci sen de senden sonrakine öğret"
Teşekkürler Ercan Erdinç ağabey..


Başlık: Ynt: Açmaz, Açmaz halatı...
Gönderen: Hulki Erdem - Nisan 29, 2019, 00:12:19
Recep kaptan,
Yine çok güzel bir yazı.. açmaz duruma göre heriki bordadan alınabilir tabii :) Ama ben doğu lodosu anlamadım
Başlık: Ynt: Açmaz, Açmaz halatı...
Gönderen: Recep Ertürk - Nisan 29, 2019, 00:26:38
Bağlantıları görebilmek için üye olmalısınız. Üye Ol veya Giriş Yap

açmaz duruma göre heriki bordadan alınabilir tabii :) Ama ben doğu lodosu anlamadım


Bizim burada barınakta, bağlandığım yerde lodosu tam kafadan alıyoruz. Bazen Batı'dan bazen de doğudan açılı gelebiliyor. Sanırım keşişleme demem gerekiyordu. Özür. Çalakalem yazınca böyle oluyor.. Neyseki dostlarımızın katkısı ile ifadeler düzeltilebiliyor.

Bir de bağlanma yerleri dağlar-tepeler arasında olduğundan rüzgarlar tam şemadaki gibi gelmez birçok yerde.

Teşekkür ederim mültefit ifadeleriniz için..
Başlık: Ynt: Açmaz, Açmaz halatı...
Gönderen: Hulki Erdem - Nisan 29, 2019, 00:36:18
Estağfurullah,
Benim uygulamam şu erken gidip koyu kapatmak. demirleme ve koltuklardan sonra rüzgar üstüne doğru baştan bir açmaz almak, gelen ve araya girmek isteyen bir tekne olursa isteksiz bir şekilde rüşvet alarak açmazı çözüp onlara vermek, sonra onlara bağlanmak :D
İyi Geceler,
Başlık: Ynt: Açmaz, Açmaz halatı...
Gönderen: Erdal Duran - Nisan 29, 2019, 00:41:52
   Açmaz bir limanda bağlıyken alınır. Baştankara veya kıçtankara olabilirsiniz. Bu durumda açmazı bağladığınız koç boynuzu değişir. Rüzgarın şiddetine göre önce kemere hattındaki koç boynuzundan tek açmaz, sonra gerekirse pruva hattından ikinci açmaz alınır (kıçtan kara iseniz). Tabii açmaz alırken yanınızda belli bir mesafede başka tekne olmaması lazım. Eğer varsa genellikle en sondaki müsait tekne açmaz alır, diğer tekneler de birbirlerinden açmaz alır. Bir koyda kıçtankara bağlıyken yandan gelen rüzgarın demire fazla yüklenmemesi için rüzgar üstüne attığımız ikinci demir için de açmaz ifadesi kullanılıyor mu bilmiyorum ama eğer karanın durumu müsaitse yine karadan açmaz alınabilir.
Başlık: Ynt: Açmaz, Açmaz halatı...
Gönderen: Ahmet Çelenoğlu - Nisan 29, 2019, 08:07:02
Tekneyi bağlarken kullandığımız halatlara genelde koltuk halatı diyoruzi fazladan bağladığımız halatlar ise açmaz diye adlandırılıyor. Açmaz tekne gövdesine dik olarak kıyıya bağlanan halattır. Tekne başından teknenin daha ilerisine bağlanan halat ise baş palamar olarak adlandırılır.  Tekne başından tekne ortasına veya kıçına doğru bağlanan halat baş pürmeçe olarak adlandırılır. Kıçtan bağlananlar ise kıç ... olarak adlandırılır. Pürmeçe kelimesini kullanmamız gerektiği halde genellikle kullanmıyoruz.
Başlık: Ynt: Açmaz, Açmaz halatı...
Gönderen: Halil Erçetin - Nisan 29, 2019, 18:20:13
(https://i.postimg.cc/HcZhrT3D/palamar-halatlari.jpg) (https://postimg.cc/HcZhrT3D)

http://www.teknedergisi.com/palamar-halatlari/

Güzel bir yazı. Ahmet beyin yazısını pekiştiriyor.
Başlık: Ynt: Açmaz, Açmaz halatı...
Gönderen: Hulki Erdem - Nisan 29, 2019, 20:43:05
Çelenoğlu bey sağolsun bilgilerini esirgemiyor 1w5ey8
Ama sabah çok erken gidip açmaz alıyorsunuz ya,, Düşünün o koy sizin :D
Selamlar..
Başlık: Ynt: Açmaz, Açmaz halatı...
Gönderen: Recep Ertürk - Nisan 30, 2019, 08:39:52

Yazının altına elle dahi çizilmiş olsa, açmaz, koltuk halatı, pürmeçeyi gösteren şekil iyi gelecek gibi.
Açmaz, baştan kara ve kıçtan kara durumlarında bordadan rüzgar alındığında alınacak bir önlem.
Pürmeçe ise üstte linki verilen yazı ve şekillere göre aborda olma hallerinde kullanılacak yöntem.
Şimdilerde limanlara, barınaklara veya marinalara pek aborda olmak mümkün değil. Tekneler pontonlara dizili çünkü..
Başlık: Ynt: Açmaz, Açmaz halatı...
Gönderen: Hakan Erim - Nisan 30, 2019, 08:57:10
Bağlantıları görebilmek için üye olmalısınız. Üye Ol veya Giriş Yap

Yazının altına elle dahi çizilmiş olsa, açmaz, koltuk halatı, pürmeçeyi gösteren şekil iyi gelecek gibi.
...

(http://4.bp.blogspot.com/-2lZF6J2jE7U/UHPMPzrMqPI/AAAAAAAAAdM/JJhILYrB2PU/s640/sb+2.bmp)
Başlık: Ynt: Açmaz, Açmaz halatı...
Gönderen: Hakan Erim - Nisan 30, 2019, 10:44:41
Recep Korsan çizmiş...

(https://i.hizliresim.com/Emam8q.jpg)

Başlık: Ynt: Açmaz, Açmaz halatı...
Gönderen: Ahmet Çelenoğlu - Nisan 30, 2019, 11:58:37
Bağlantıları görebilmek için üye olmalısınız. Üye Ol veya Giriş Yap
Recep Korsan çizmiş..


Bu çizimde yaklaşık açıları öngörerek trigonometrlsi iyi bir arkadaşımız lütfen, yandan gelen rüzgarda 'açmazların' ne kadar yanal güçle ve ne kadar baş kıç istikamete doğru yül oluşacağını hesaplayabilir mi? Benim gördüğüm, çapaya aşırı yük binmeye devam edecektir. 
Başlık: Ynt: Açmaz, Açmaz halatı...
Gönderen: İlker Erkman - Nisan 30, 2019, 12:46:43
Bağlantıları görebilmek için üye olmalısınız. Üye Ol veya Giriş Yap
Bağlantıları görebilmek için üye olmalısınız. Üye Ol veya Giriş Yap

Yazının altına elle dahi çizilmiş olsa, açmaz, koltuk halatı, pürmeçeyi gösteren şekil iyi gelecek gibi.
...

(http://4.bp.blogspot.com/-2lZF6J2jE7U/UHPMPzrMqPI/AAAAAAAAAdM/JJhILYrB2PU/s640/sb+2.bmp)
Hakan Korsanımın çizdiği şekil çok doğrudur. Deniz Kuvvetleri gemileri  bir iskeleye uzun süreli aborda olduğu zaman tamamen bu şekilde olduğu gibi bağlanır
Başlık: Ynt: Açmaz, Açmaz halatı...
Gönderen: Nedim Delen - Nisan 30, 2019, 14:59:00
Bağlantıları görebilmek için üye olmalısınız. Üye Ol veya Giriş Yap
Recep Korsan çizmiş...

(https://i.hizliresim.com/Emam8q.jpg)



Ahmet korsanima katiliyorum bu konuda.

Bu acmazlar pratikte pek ise yaramiyor (az ise yariyor), bir limanda basima geldi ve aynen
bu resimdeki gibi acmaz aldik, benim gözlemim pek ise yaramdigi yönünde oldu, önde 2 adet palamar halati vardi.
Bu acmazlarlan beraber sanki kictan iskeleye daha cok yaklasmaya basladi tekne.

Hatta birtanede tekne ortasindan acmaz aldik yinede ise yaramadi, rüzgarin geldigi yönde tekne yoktu rüzgaraltida bostu.

Tekne kicini iskeleden usturmacalar ilen koruyabildik, öndeki palamar halatlarini daha fazla germenin de imkani yoktu o sartlarda.


 
Başlık: Ynt: Açmaz, Açmaz halatı...
Gönderen: Selçuk Elmas - Nisan 30, 2019, 15:35:13
Teknik açıklaması varmıdır doğrumudur bilmiyorum ama bazen taş gibi dursun istiyorum bazende biraz ileri geri salınsın istiyorum. Bunun tekne boyu, ağırlığı ile bir ilişkisi kuralı varmıdır ? Yoksa duygusalmıdır ?




Başlık: Ynt: Açmaz, Açmaz halatı...
Gönderen: Recep Ertürk - Kasım 04, 2019, 08:24:26
Bağlantıları görebilmek için üye olmalısınız. Üye Ol veya Giriş Yap

Bu çizimde yaklaşık açıları öngörerek trigonometrlsi iyi bir arkadaşımız lütfen, yandan gelen rüzgarda 'açmazların' ne kadar yanal güçle ve ne kadar baş kıç istikamete doğru yül oluşacağını hesaplayabilir mi? Benim gördüğüm, çapaya aşırı yük binmeye devam edecektir. 

https://www.gezginkorsan.org/forum/zor-anlar/kictan-karada-bordadan-esen-sert-ruzgar/msg462401/#msg462401

Açmaz halatı doğru açı ile bağlanırsa, bordadan gelen rüzgarın yarattığı yükü alarak çapaya binen yükü azaltır. Şayet açmaz halatı bağlanmazsa, kullanılmamışsa bordaya vuran rüzgarın yükü rüzgarın vurduğu taraftaki kıç koltuk halatı ve tonoz (ya da demir)a biner.

Ticari, askeri gemiler bordalayarak bağlanabilmekteler. Buna uygun bağlanma yerleri var. Gezi tekneleri için böyle yer nadiren var. Barınak ve marinalarda ya da rıhtımlarda genelde kıçtan kara bağlanıyor tekneler.. Ütü dizer gibi diziyorlar. Açmaz halatı ancak tekneler arasında açıklık, mesafe olduğunda mümkün.

Baharda koltuk halatına yük bindiğini gösteren fotolar çekmiştim. Yaz başında telefon pert olunca hepsi gitti..

Askeri ve ticari denizcilikte baştankara veya kıçtankara pozisyonunda halatlarin şeklini ve adlandırilması şeması görmek iyi gelecek gibi..


Başlık: Ynt: Açmaz, Açmaz halatı...
Gönderen: Erol Yapıcı - Kasım 04, 2019, 11:05:59
Bağlantıları görebilmek için üye olmalısınız. Üye Ol veya Giriş Yap
Teknik açıklaması varmıdır doğrumudur bilmiyorum ama bazen taş gibi dursun istiyorum bazende biraz ileri geri salınsın istiyorum. Bunun tekne boyu, ağırlığı ile bir ilişkisi kuralı varmıdır ? Yoksa duygusalmıdır ?





Salınmak iyidir. Tabii rıhtıma, karaya kayaya çıkmamak kaydıyla. Sadece halatın karaman vurmasına meydan vermeyin yeter. Taş gibi bağladığınız tekne  bir solugan gelse de karaman vursam diye dalganın gözünün içine bakar. 😉
Başlık: Ynt: Açmaz, Açmaz halatı...
Gönderen: Erdal Okur - Kasım 04, 2019, 12:32:29
Kişisel deneyim ve fikrime göre, eğer demir atılıp kıçtan kara olunduysa ve bordadan sert rüzgar alınıyor ise, teknenin başı rüzgaraltına doğru zorlanır ve çapa tarayabilir (birkaç kez bunu yaşadım) . Bu durumda, mumkün olduğu kadar dik e yakın geniş açı ile, baştan alınan açmaz halatı teknenin başının rüzgaraltına düşecek şekilde çapayı zorlamasına engel olur..
Eğer tekne baştan tonoz a bağlı ise, baştan alınan açmaz, sadece tonoz a binen yükü kısmen azaltacaktır.
Başlık: Ynt: Açmaz, Açmaz halatı...
Gönderen: Oktay Eryılmaz - Kasım 04, 2019, 13:13:13
Turgutreis marinaDa bağlı iken marina içerisinde 30-35 arası esiyor .....
Sancaktan geliyor , dönüyor Pupadan ,dönüyor iskeleden. ....

Hafta içi çok az adam tekne başında .....
Palamar ekibi canla başla çalışıyor ...
Marinanın geneli lakayıt şekilde bağlanmış koltuk halatı ile dolu ...

Pantonun arkasında ki Beno 48 in başı 10 derece sancak daha sonra 10 derece iskele oynuyor...
Yani tonoz gevşek ,paylı bağlanmış keza kıçı pantona kadar yaklaşıyor allahtan deniz oynamıyor yoksa çakacak pantona....

Telsiz ile iki üç kere anons ettik 4 bot birden bir yelkenliyi yanaştırmaya uğraşıyor ...

Neyse botlar işini bitirdi
Orta daki koçboynuzlarından birer açmaz ile başın hareketini durdurdular
Tonoz halatını kasınca  tekne zınk diye yerinde kaldı ..
Ben kışın orta koç boynuzlarını hiç boş bırakmıyorum...
Halat depoda duracağına iskeleye bağlı dursun
Ama koltuk halatı esneticisiz olmaz diye düşünüyorkm

Başlık: Ynt: Açmaz, Açmaz halatı...
Gönderen: Can Arslan - Kasım 04, 2019, 16:02:18
Marinada kıçtan kara bağlı iken ortakoç boynuzlarından alınan açmazın geliş açısının yeterli genişlikte olmayacağı için iskele-sancak bordadan gelen rüzgara pek etki edeceğini sanmıyorum. Bizim buralarda tekneyi kıçtan normal şekilde bağladıktan ileri gaz verip baş koltuk halatlarını mümkün olduğunca gerdiriyorlar.  Böylece şiddetli rüzgarlarda teknelerin kafası sabitken arkaları sağa sola salınım yaparak halatlardaki stressi azaldığı gibi tekne pontoona da yaklaşmıyor.
Başlık: Ynt: Açmaz, Açmaz halatı...
Gönderen: Oktay Eryılmaz - Kasım 04, 2019, 17:34:43
Bazı marinalarda tekne araları bir hayli açık ....
Oralarda bir sıkıntı olmaadan uygulanıyor..
Tekne araları çok bitişik olanda zatan doğal açmaz var...
Yanındaki tekneler o vazifeyi görüyor...

Tonoz ile kıç koltuk halatları esnetmesiz Zangoç gibi bağlandığında koç boynuzlarında kırılmalar olabiliyormuş ....
Ben görmedim ama yan tekne pantondaki koçboynuzunu kırmış atmış....

BaEn bizim marinanın önünden SG 65 mil ile olaya gidiyor...
Bizim pantonlar üç gün kendine gelemiyor..
O geçişlerden birin bayağı koç boynuzu zayiatı vardı
Başlık: Ynt: Açmaz, Açmaz halatı...
Gönderen: Ahmet Çelenoğlu - Kasım 04, 2019, 18:23:34
Bağlantıları görebilmek için üye olmalısınız. Üye Ol veya Giriş Yap
.....
Tonoz ile kıç koltuk halatları esnetmesiz Zangoç gibi bağlandığında koç boynuzlarında kırılmalar olabiliyormuş ....
Ben görmedim ama yan tekne pantondaki koçboynuzunu kırmış atmış....


Bir zincir en zayıf halkası kadar güçlüdür. Teknelerin koç boynuzları tekne boyuna göre uygun boyutta seçilir ve yeterli güçlendirme ile gövdeye bağlanır. Bağlama halatları da yine tekne boyuna göre seçilir ve kullanılır. En azından teoride böyledir. Uygun şekilde bağlanmış bir teknenin koç boynuzunun kopması veya kırılması kabul edilemez, zarar görmeden önce halatın kopması gerekir. Sağlam olsun diye gereğinden daha kalın bir halat kullanırsanız, koç boynuzlarını koparır veya gövdeyi parçalarsınız. 

Özellikle yerli üretim teknelerde koç boynuzlarının yatay olarak monte edilmek yerine tekne kıçında eğimli yüzeylere monte edildiiğini görüyorum. Koç boynuzlarının tasarımı yatay monte edilmeleri üzerine kuruludur. Bir çok yazıda galatın bile hangi yönden gelmesi gerektiği açıkça gösterilmiştir. Yatay yerine dikeye yakın yüzeylere monte edilen koç boynuzlarına da güvenmemek gerekir.

Aşağıdaki resimde kıçı su kesimi ile 45 derece açı yapan bir motor yatta bu açılı yüzeye bağlanmış koç boynuzu görülüyor, yatay çekme nedeni ile fiberglasta, vida diplerinden başlayan örümcek ağı çatlaklar oluşmuş. Yani teknenin bağlantısı su seviyesine paralel olarak yük uygularken, koç boynuzları 45 derece açı ile bağlı olduğu için fiberglasta yanal değil yukarı çekip fiberglası koparma yönünde güçler oluşmuş. Daha güçlü çekmelerde bu koç boynuzlarının dayanmayacağı kesindir.  Halatlar ise yelken için tasarlanmış ve esnemesi az olan veya neredeyse hiç esnemeyen türde örme halatlar. En azından esnek üç kollu veya sekiz kollu halat kullanılsaydı, hasar azaltılabilirdi.

 (https://i.postimg.cc/vggNrFcK/IMG-1384.jpg) (https://postimg.cc/vggNrFcK)

Koltuk halatları esnek elyaftan yapılmış olmalıdır. Yüksek sarsıntılarda kullanılan halat esneticiler bir işe yaramaz. Harekette gerilecek sonuna geldiğinde ise halat yeteri kadar esnek değilse kopacaktır. Tekne bağlamada esnek türde halatlar kullanılmalı ve gergin olmalıdır.